Quan Thanh Tra - Hài Kịch Năm Hồi

Cốt kịch dựa theo một câu chuyện do Puskin gợi ý cho Gogol: một anh công chức nhỏ được bọn quan lại trong một thị trấn tưởng nhầm là quan thanh tra từ Peterburg tới kiểm tra. Vốn là những kẻ tham nhũng, bọn chúng lo sợ, tìm cách mua chuộc, hối lộ cho “quan lớn”. Nhân dịp đó chúng tố cáo lẫn nhau, nói xấu nhau để tăng công, tệ hơn nữa viên thị trưởng còn định lợi dụng cả vợ và con gái hòng leo cao hơn lên bậc thang danh vọng, chiếm một địa vị to hơn, vững hơn để áp bức, bóc lột nhân dân được nhiều hơn.

Chuyện tuy xảy ra ở một nơi hẻo lánh, song với thiên tài khái quát tuyệt diệu của Gogol, Quan thanh tra đã phơi bày toàn bộ chế độ mục nát của Nga hoàng với bộ máy quan lại công chức gồm rặt phường trộm cướp trắng trợn không làm được việc gì có ích cả. Vở kịch cũng quất mạnh vào mặt tiêu cực của giai cấp tư sản đang bắt đầu phát triển ở Nga, đồng thời phản ánh sự căm hờn của nhân dân lao động trước những thủ đoạn độc ác, tàn nhẫn của chế độ quan chủ.

Gogol tuy không đưa nhiều điển hình nhân dân lao động vào vở kịch song tiếng nói đầy căm phẫn của họ đã vang lên qua người đại diện cho họ là chị vợ anh thợ khoá. Nhân vật này, chỉ xuất hiện trên sân khấu có dăm phút, nhưng đã làm mưa làm gió, mạt sát cái chế độ bất công với những lời lẽ tuy thô lỗ nhưng rất chân thực và để lại cho khán giả những ấn tượng vô cùng sâu sắc.

Xã hội trong Quan thanh tra về bản chất cũng giống xã hội phong kiến, thực dân ở Việt Nam trước cách mạng tháng tám. Trong thời kỳ đấy, bọn quan lại, thực dân nói chung còn ti tiện, tham ô, tàn nhẫn hơn những nhân vật trong Quan thanh tra nhiều.

Mời bạn đón đọc.