Nơi Dòng Sông Chảy

Trên Tổ quốc Việt Nam thân yêu của chúng ta, từ đồng bằng sông Hồng đến miền châu thổ Cửu Long, từ miền núi cao Tây Bắc, Việt Bắc, Tây Nguyên hùng vĩ đến duyên hải miền Trung nắng gió, bão bùng, từ trong lòng Thủ đô Hà Nội cổ kính, thanh lịch đến giữa Sài Gòn – TP.HCM sôi động, ở đâu cũng có những dòng sông lớn nhỏ chảy qua.

Có những dòng sông nội sinh giàu sức sống chảy trong lòng Tổ quốc Việt Nam nhưng cũng có những dòng sông chảy qua nhiều quốc gia rồi mới đến Việt Nam, góp thêm nguồn lực cho Việt Nam tồn tại và phát triển suốt mấy ngàn năm qua. Trong hàng trăm dòng sông lớn, nhỏ chảy trong lòng Tổ quốc Việt Nam, có những “dòng sông già” và những “dòng sông trẻ”, nhưng gần như có một quy luật bất biến: trăm sông rồi nước cũng về với Biển Đông.

Không ai biết đặt tên cho những dòng sông quê hương nhưng có thể nói chắc chắn rằng nhân dân bằng sự quan sát trực quan của người lao động đã đặt cho dòng sông những cái tên dân dã, mộc mạc như chính cuộc đời bình dị của họ. Sau này, khi ở từng địa phương kinh tế dần dần phát triển, con người có thêm cái chữ, câu nghĩa thì các bậc túc nho hoặc quan lại triều đình mới dùng chữ Nôm, chữ Hán đặt tên cho những dòng sông thiên nhiên hoặc sông đào. Dù có những cái tên mộc mạc hay thanh cao, mỗi dòng sông đều mang trong mình tiếng nói của quá khứ, hơi thở của thời đại, làm nhân chứng trung thực cho biết bao biến thiên của lịch sử đất nước, quê hương, dòng tộc và đời người. Cho nên có lúc dòng sông reo ca khúc khải hoàn chiến thắng, nhưng cũng có lúc dòng sông trầm mặc đau thương cùng sự thăng trầm của thế sự. Đúng như Nguyễn Du nói: “Người buồn, cảnh có vui đâu bao giờ”, do đó cũng có lúc sông reo vui, lúc u buồn như tâm trạng của những đứa con sinh ra từ dòng sông quê hương.

Sông là mẹ nên có sông cái, sông con. Bà mẹ ấy hiền hoà, nhân từ nhưng cũng có lúc nghiêm khắc, thậm chí khó tính với những đứa con của miền sông nước. Nhưng dù nghiêm khắc, dòng sông mẹ vốn luôn bao dung nhân từ, hun đúc nên tình yêu non nước cho mỗi chúng ta “lớn mãi thành người”.

Đi qua mỗi nơi dòng sông chảy để chúng ta bâng khuâng chiêm nghiệm cuộc đời, chiêm nghiệm với chính mình, để từ đó chúng ta sống tử tế hơn với quá khứ với hiện tại và tương lai. Đối với mỗi chúng ta, cái chết rồi sẽ qua đi, còn dòng sông quê hương thì vẫn chảy. Có điều khi sống, ta sống sao cho đáng sống để không hổ thẹn với những dòng sông quê hương. Bởi ở nơi đó, nơi bên triền sông có hồn thiêng của Tổ quốc, tiếng vọng của quê hương có vong linh của tổ tiên, có bóng dáng của ông bà, cha mẹ của chúng ta và đặc biệt có dòng sông quê hương linh thiêng luôn chảy trong tâm thức của mỗi chúng ta.

Mời bạn đón đọc.