Những Thời Khắc Quyết Định

Những thời khắc quyết định là cuốn hồi ký duy nhất của cựu Tổng thống Mỹ George W. Bush tính đến thời điểm này. Được phát hành vào ngày 9 tháng 11 năm 2010, hai năm sau khi Bush rời Nhà Trắng, cùng với đó là những chương trình giới thiệu sách trên truyền hình quốc gia và khắp nước Mỹ, hơn hai triệu bản in của cuốn sách đã được bán ra chỉ sau khi phát hành chưa đầy hai tháng, phá vỡ kỷ lục về doanh số trước đó của cuốn hồi ký My Life của cựu Tổng thống Bill Clinton. Những thời khắc quyết định cũng nhanh chóng nằm trong danh mục những cuốn sách bán chạy nhất theo bình chọn của tờ New York Times.

Cuốn sách giống như một thước phim quay chậm với hai chương đầu tiên được Bush dành để tái hiện lại cuộc sống của mình trước nhiệm kỳ tổng thống với những sự kiện đáng chú ý trong cuộc sống của ông như quyết định bỏ rượu năm 1986, quyết định chạy đua chức Thống đốc Texas rồi sau đó là tranh cử Tổng thống Hoa Kỳ. Mười hai chương còn lại đề cập chi tiết đến những sự kiện quan trọng trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ông: sự kiện ngày 11 tháng 9 năm 2001, các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan, các vấn đề trong nước và cải cách nhập cư, nghiên cứu tế bào gốc phôi, v.v… Khi nhìn lại các quyết định đã đưa ra, Bush viết: “Lịch sử có thể tranh luận về các quyết định tôi đưa ra, các chính sách tôi chọn và những công cụ tôi để lại. Nhưng không thể tranh luận về thực tế rằng: Sau cơn ác mộng ngày 11 tháng 9, nước Mỹ đã trải qua bảy năm rưỡi mà không có bất kỳ ý đồ tấn công khủng bố nào được thực hiện thành công. Nếu phải tóm tắt thành tựu có ý nghĩa nhất của tôi trên cương vị tổng thống chỉ trong một câu, thì đó sẽ là câu này.”

Vì lẽ đó, Bush không hề biện hộ cho thực tế rằng ông đã bắt giữ các phần tử khủng bố al-Qaeda và chỉ đạo CIA hỏi cung các phần tử khủng bố bắt được thông qua việc áp dụng các kỹ thuật tăng cường mà cao nhất là hình thức trấn nước với các thủ lĩnh cấp cao của al-Qaeda. Sau đó, khi Giám đốc CIA George Tenet hỏi liệu ông ta có được phép áp dụng các kỹ thuật thẩm vấn tăng cường, bao gồm trấn nước, đối với Khalid Sheikh Mohammed – kẻ cầm đầu al-Qaeda, kẻ chủ mưu ngày 11 tháng 9, tổng thống Bush trả lời: “Hiển nhiên rồi.” Bush viết rằng “có khoảng một trăm tên được đưa vào các chương trình (thẩm vấn) của CIA. Khoảng một phần ba trong số đó bị hỏi cung thông qua việc áp dụng các kỹ thuật tăng cường. Ba tên bị trấn nước.” Bush cũng tỏ rõ sự quyết đoán khi phát động cuộc chiến tranh Iraq nhằm tiêu diệt Saddam Hussein, thay thế chế độ độc tài của Saddam bằng một nền dân chủ cho đất nước Iraq.

Tuy nhiên trong suốt các nhiệm kỳ của mình, không phải lúc nào Bush cũng hành động nhanh và dứt khoát. Bush thừa nhận những sai lầm khác của mình. Về cách xử lý hành chính của chính ông trong cơn bão Katrina, Bush cho hay: “Là người đứng đầu chính quyền liên bang, tôi đáng lẽ nên nhận ra những thiếu sót này sớm hơn và can thiệp nhanh hơn. Bản thân tôi tự hào về khả năng đưa ra những quyết định dứt khoát và hiệu quả của mình. Tuy nhiên, trong những ngày sau cơn bão Katrina, điều đó không xảy ra. Vấn đề không phải là tôi đưa ra những quyết định sai lầm. Vấn đề là tôi mất quá nhiều thời gian để quyết định.” Về Iraq, ông thừa nhận, “cuộc chiến tranh cũng dẫn đến những hậu quả mà chúng tôi không lường trước. Trong những năm qua, tôi đã dành rất nhiều thời gian suy nghĩ về những gì sai lầm ở Iraq và tại sao. Tôi đã phát hiện ra rằng chúng tôi đã mắc phải hai lỗi sai, nguyên nhân chính dẫn đến nhiều thất bại mà chúng tôi phải đối mặt.”

Khi nhìn lại những ngày cuối cùng còn tại nhiệm, Bush viết: “Tôi suy ngẫm về tất cả những gì chúng tôi đang phải đối mặt. Trong vài tuần qua, chúng tôi đã chứng kiến sự thất bại của hai tổ chức thế chấp lớn nhất của Mỹ, sự phá sản của một ngân hàng đầu tư lớn, việc rao bán một ngân hàng khác, việc quốc hữu hóa công ty bảo hiểm lớn nhất thế giới và giờ đây sẽ là sự can thiệp quyết liệt nhất vào thị trường tự do kể từ thời tổng thống Franklin Roosevelt. Ngoài ra, Nga cũng đem quân đến Georgia, bão Ike đã đánh vào Texas, Mỹ đang chiến đấu cùng lúc trên hai mặt trận ở Iraq và Afghanistan. Đây thật là một cách kết thúc nhiệm kỳ tổng thống chẳng đẹp đẽ gì.” Dẫu vậy, Bush vẫn giữ trong mình niềm tin rằng, “ở mỗi quyết định, tôi đã làm những gì mình tin là vì lợi ích tốt nhất cho đất nước chúng ta.” Kể từ đó, ông thoải mái trở lại với cuộc sống đời thường của mình. Ông kể rằng ngay sau khi chuyển đến Dallas, ông đưa chú chó Barney đi dạo lúc sáng sớm xung quanh khu phố. “Barney phát hiện bãi cỏ nhà hàng xóm của chúng tôi và nhanh chóng giải quyết nỗi buồn. Tôi, cựu tổng thống Hoa Kỳ, đứng đó với túi nhựa trên tay, nhặt những gì mà tôi đã né tránh trong suốt tám năm qua.”

Được viết bằng phong cách văn chương mạch lạc, cuốn hút, lối kể chuyện sắc nét, Những thời khắc quyết định đã soi chiếu và cung cấp cho người đọc rất nhiều thông tin về những tình huống mà George W. Bush phải đối mặt cũng như quá trình ra quyết định của ông. Có rất nhiều những bình luận xoay quanh cuốn sách này nhưng chúng tôi xin trích dẫn lời nói của Cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton để kết thúc phần giới thiệu cho bản dịch tiếng Việt: “Những thời khắc quyết định là cuốn sách thú vị từ những dòng đầu cho đến những câu cuối cùng. Dù bạn yêu mến hay không có thiện cảm với George W. Bush, cuốn sách này cũng rất đáng đọc.”