Đồng Dao Và Trò Chơi Trẻ Em

Trong kho tàng văn chương dân gian của nước ta, ngoài những bài ca dao thấm đượm tình quê, những câu tục ngữ lý giải đời thường, những câu hò, điệu lý trữ tình, xao xuyến, chúng ta còn có những bài vè và đồng dao.

Cũng như ca dao, vè và đồng dao được truyền tụng trong dân gian và không biết tác giả. Nhưng những bài vè, đồng dao vẫn mãi mãi trong tâm hồn của những người Việt Nam từ khi thơ trẻ cho đến lúc trưởng thành. Đó là những kỷ niệm tuổi thơ gắn liền với que chuyền nhỏ, quả bưởi con trong trò chơi đánh chuyền: là những viên sỏi nhỏ trong trò chơi ô ăn quan, hay những tiếng hò hét vang một khoảng sân trong trò chơi rồng rắn…

Chẳng những cung cấp kiến thức tự nhiên, đồng dao còn là một kho kiến thức xã hội về hội hè, đình đám, trong họ ngoài làng, về đồ ăn, thức uống,…với hình thức trình  bày liệt kê, dừng lại ở những nét bề ngoài dễ nhớ , dễ phân biệt, kích động trí tò mò ở trẻ em. Đó là những công dụng đồ vật: “Con trâu cày xiên, cái liềm gặt lúa”, phân biệt giống vật “Chàng chàng lót ổ bụi tre, chèo bẻo lót ổ mái đình”. Hay dạy cho các em chơi chữ, tập quan sát: “No lòng phỉ dạ là con cá cơm, không ướp mà thơm là con cá ngát, liệng bay thấm thoát là con cá chim”.

Đồng dao được các em hát trong lúc tổ chức trò chơi. Nhiều khi lời đồng dao được hát, tổ chức trò chơi dường như không có đề tài nào tập trung, gặp đâu nói đó, chỉ cốt cho vần vè, còn ý nghĩa chung thì rời rạc, câu nọ xọ câu kia, chuyện này sang chuyện khác. Tuy nhiên, đây chính là cả kho tàng cung cấp nội dung và phương pháp giáo dục thể lực ở trẻ như: “Đánh chuyền” với động tác “nâng lấy một, chộp lấy đôi, sang tay qua, ra tay chống”, trò “Rồng rắn lên mây” là sự vận động toàn diện kết thúc với chạy, nhảy, đuổi bắt, cõng nhau…

Ngày nay, trong xã hội ngày càng hiện đại hóa, các trò chơi dân gian đang dần bị mai một, những câu hát đồng dao cũng đang dần bị lãng quên.

Cuốn sách gồm 2 phần:

Phần 1: Đồng dao và trò chơi trẻ em

Phần 2: Tuyển chọn những câu đồng dao cho trẻ em.

Phần thứ nhất là những bài đồng dao gắn liền với các trò chơi dân gian phổ biến của trẻ em. Thông qua đó, chúng tôi cũng có sự hướng dẫn một cách đơn giản nhất về cách chơi của các trò chơi đơn giản này.

Phần thứ hai, những bài đồng dao, hò, vè dành cho thiếu nhi. Với ngôn ngữ ngắn gọn, giản dị, trong sáng và vui nhộn, giúp các em dễ nhớ, dễ thuộc và dễ dành hình dung những sự vật xung quanh theo các hướng tư duy khác nhau, thông qua đó phát triển khả năng nhận thức của trẻ với mọi mặt xã hội.

Mời bạn đón đọc.