Cánh Cửa Mở Rộng - Thị Trấn Tortilla Flat

Thị trấn Tortilla Flat của John Steinbeck là câu chuyện sinh động về các "Chí Phèo" kiểu Mỹ ở một cái "làng Vũ Đại" kiểu Mỹ. Một câu chuyện sẽ khiến người đọc bật cười nhiều lần vì sự hài hước và thông minh rất "Chí Phèo" của các paisano Mỹ, đồng thời không khỏi ngậm ngùi cho họ. Thị trấn Tortilla Flat đánh dấu sự cảm thông và thấu hiểu tuyệt vời của Steinbeck với người nông dân (và con người nói chung), cũng như những dự cảm của ông về số phận họ trong những vận hành lớn của xã hội và trong cái tổng thể lớn lao, bí ẩn gọi là "đời người". Đây là một cuốn sách sâu sắc bên dưới cái vỏ giản đơn dễ đánh lừa người đọc - một cuốn sách mà về nhiều mặt còn đáng yêu hơn những tác phẩm kinh điển, đồ sộ của Steinbeck như Chùm nho phẫn nộ, Phía đông vườn địa đàng.

Đây là câu chuyện kể về Danny, về những người bạn của Danny và về ngôi nhà của Danny. Nó là chuyện làm thế nào mà ba yếu tố này hợp thành một, cho nên ở thị trấn Tortilla Flat nếu bạn nói tới nhà của Danny thì không có nghĩa là bạn nói về một kết cấu bằng gỗ lốm đốm vôi bạc thếch, có cội hoa hồng dại rậm rạp um tùm. Không phải vậy, khi nói tới nhà của Danny người ta biết là bạn đang nói về một chỉnh thể hợp thành từ những con người, từ ấy sinh ra sự ngọt ngào và sướng vui, lòng nhân ái và cuối cùng là một nỗi sầu bí ẩn.

Ở Monterey, thành phố cổ kính miệt duyên hải California ấy, ai cũng biết những chuyện này, chúng được kể đi kể lại nhiều lần, đôi khi còn được thêm thắt. Đã đến lúc câu chuyện truyền kỳ này nên được chép lại để trong tương lai các học giả, những người chỉ nghe phong thanh về các huyền thoại này, không thể nào tuyên bố như họ từng tuyên bố về Vua Arthur, về Roland, hay Robin Hood - "Làm quái gì có Danny, làm quái gì có những người bạn của Danny, mà cũng chẳng có ngôi nhà nào cả. Danny là một vị thần thiên nhiên còn các bạn của Danny là biểu tượng nguyên thủy của gió, bầu trời và mặt trời". Lịch sử này phải được chỉnh đốn ngay bây giờ và cho muôn đời để các học giả chua ngoa không thể buông lời mỉa mai khinh thị.

Mời bạn đón đọc.

Trong Thị trấn Tortilla Flat, nhà văn John Steinbeck kể về nhân vật Danny với bạn bè và ngôi nhà của anh ta - mặc dù chẳng ai tin cả. Thiên hạ bảo: "Làm quái gì có Danny, làm quái gì có những người bạn của Danny, mà cũng chẳng có ngôi nhà nào cả. Danny là một vị thần thiên nhiên còn các bạn của Danny là biểu tượng nguyên thủy của gió, bầu trời và mặt trời". Đọc tác phẩm này, ta sẽ làm quen với "thuật ngữ" Paisano. Có thể giải thích Paisano là người mang dòng máu lai giữa người Tây Ban Nha, người da đỏ, người Mexico hoặc các dòng máu da trắng. Tổ tiên anh ta đã sống ở California (Mỹ) cách đây hơn một hay hai trăm năm. Anh ta nói tiếng Anh giọng paisano và nói tiếng Tây Ban Nha cũng giọng paisano...

Điều làm nên hấp dẫn của Thị trấn Tortilla Flat là những câu chuyện đầy hóm hỉnh và thú vị. Chẳng hạn, lúc Danny nhập ngũ mới ngộ ngĩnh làm sao. Đây là cuộc "phỏng vấn" giữa viên trung sĩ với Danny: "Cuối cùng, anh ta khua Danny, lúc đó đang ngủ gục dưới chân anh. "Anh muốn vào đâu?"

"Hử?"

"Ý tôi nói là, ngành nào?"

" ‘Ngành', ý anh là sao?"

"Anh biết làm gì?"

"Tôi ấy à? Gì tôi cũng làm được."

"Trước đây anh làm gì?"

"Tôi ấy à? Tôi chăn la"

"Ồ, thế à? Anh có thể chăn được bao nhiêu con la?"

Danny chồm người tới trước, hỏi một cách vừa mơ hồ vừa chuyên nghiệp. "Các anh có bao nhiêu con?"

"Khoảng ba chục nghìn," viên trung sĩ nói."

Thế là Danny được chuyển đi Texas huấn luyện la trong suốt thời gian chiến tranh. Câu chuyện cứ tiếp tục lôi cuốn người đọc với nhiều tình tiêt khác nhau.

Nhà văn Phan Việt đánh giá: "Thị trấn Tortilla Flat của John Steinbeck là câu chuyện sinh động về các "Chí Phèo" kiểu Mỹ ở một cái "làng Vũ Đại" kiểu Mỹ. Một câu chuyện sẽ khiến người đọc bật cười nhiều lần vì sự hài hước và thông minh rất "Chí Phèo" của các paisano Mỹ, đồng thời không khỏi ngậm ngùi cho họ. Thị trấn Tortilla Flat đánh dấu sự cảm thông và thấu hiểu tuyệt vời của Steinbeck với người nông dân (và con người nói chung), cũng như những dự cảm của ông về số phận họ trong những vận hành lớn của xã hội và trong cái tổng thể lớn lao, bí ẩn gọi là "đời người".

Sinh thời, nhà văn John Steinbeck trải qua nhiều nghề nghiệp khác nhau, được tiếp xúc với người lao động thì đó là dịp để ông tích lũy những tư liệu phong phú cho công việc sáng tác sau này - trong đó có tác phẩm Thị trấn Tortilla Flat.

(Báo phunuonline.co.vn giới thiệu 12/3/2013)

T.L