Vượn Trần Trụi - Nghiên Cứu Của Nhà Động Vật Học Về Con Vật Người

Ở đây là con Vượn Trần trụi với tất cả những gì nền tảng nhất của nó - trong tình yêu, trong công việc và trong chiến tranh. Tìm hiểu con vật người đúng như bản chất vốn có của nó: là họ hàng của những con vượn, bị cởi bỏ khỏi cái mã văn minh bề ngoài khi chúng ta nhìn nó tán tỉnh bạn tình, yêu đương, ngủ, giao tiếp xã hội, chải chuốt, chơi trò chơi gia đình.

Tác phẩm kinh điển của nhà động vật học Desmond Morris, cùng với Nguồn gốc muôn loài của Darwin, đã thể hiện con người không phải như một thiên thần sa ngã mà là một con vượn mới lên ngôi, đầy dẻo dai, nghị lực và trí tưởng tượng, tuy vậy vẫn chỉ là một con vật đang có nguy cơ quên mất nguồn gốc của mình.

Với sự hiểu biết thấu suốt vào các căn nguyên, cuộc sống tình dục, các thói quen của con người và các ràng buộc đáng ngạc nhiên của chúng ta với thế giới động vật, tác phẩm ăn khách nhưng cũng gây vô vàn tranh cãi Vượn trần trụi là cột mốc lớn trên chặng đường con người tìm hiểu bản thân mình.

Desmond Morris sinh năm 1928 tại Wiltshire. Sau khi tốt nghiệp Đại học Birmingham chuyên ngành động vật học, ông đạt được học vị tiến sĩ tại Đại học Oxford. Năm 1959, ông trở thành người phụ trách bộ phận động vật có vú tại Vườn thú London và giữ chức vụ này trong tám năm. Ông là tác giả của khoảng năm mươi bài báo khoa học và bảy cuốn sách trước khi hoàn thành cuốn Vượn trần trụi năm 1967, bán được hơn 10 triệu bản khắp thế giới và được dịch sang rất nhiều thứ tiếng. Ông cũng thực hiện nhiều chương trình truyền hình và phim về tập tính của người và động vật. Cách tiếp cận thân thiện, dễ hiểu khiến ông trở thành nổi tiếng với cả người lớn và trẻ em. Trong số loạt tác phẩm quen thuộc của ông có Theo dõi người, Theo dõi cơ thể, Theo dõi động vật và Theo dõi trẻ con. Ông là một trong số những người dẫn chương trình về lịch sử tự nhiên được biết đến nhiều nhất trên thế giới. Ngoài ra, Desmond Morris còn là một họa sĩ tài ba với các tác phẩm Sinh học của nghệ thuật, Nghệ thuật Síp cổ đại và Người theo chủ nghĩa siêu thực bí mật. Nghiên cứu mới của ông về ý nghĩa của các cử chỉ có nhan đề Tiếng nói của cơ thể: Chỉ dẫn toàn thế giới về các cử chỉ.

Tác giả của nó viết: “Con vật người, như tôi đã phát hiện, vẫn còn khó có thể chấp nhận bản tính sinh vật của nó”. Ở một số nơi, cuốn sách này bị cấm lưu hành vì cho rằng, đi ngược một số tín điều tôn giáo, tình dục, phơi bày thú tính con người, trong khi cách tiếp cận của tác giả là chứng minh “loài người được dẫn dắt bởi những thôi thúc bẩm sinh mạnh mẽ”. Với những kiến thức liên ngành, tác giả khảo sát “vượn trần trụi”, thực chất là “con vật người”, qua các khía cạnh: nguồn gốc, tình dục, nuôi con, khám phá, đấu tranh sinh tồn, kiếm ăn, chăm sóc cơ thể, tập tính liên loài, khác loài… Vượn trần trụi là một trong hàng chục đầu sách được chú ý của nhà động vật học người Mỹ Desmond Morris.

(Vương Ngân Hà dịch, Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn, 2010, 376 trang, 70.000 đồng)

N.V