Gió Và Tình Yêu Thổi Trên Đất Nước Tôi

Viết cho em từ cửa biển

Đất nước đàn bầu

Mắt của trời xanh

Những đám mây ban sớm

 ...

Mời bạn đón đọc

Lưu Quang Vũ không chỉ là nhà văn, nhà viết kịch, ông còn là một nhà thơ. Hẳn là thế và ai cũng biết thế, nhưng dường như đời thơ Lưu Quang Vũ chưa được biết tới đầy đủ. Bên cạnh "Hương cây - Bếp lửa" (in chung với Bằng Việt), "Mây trắng đời tôi" (1989) và "Bầy ong trong đêm sâu" (1993), thì "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" (2010) với hơn 100 thi phẩm có thể coi như một tuyển tập thơ trọn vẹn, công phu nhất về hồn thơ đắm say Lưu Quang Vũ.

Xuất hiện ngay những phút đầu tiên trong bộ phim tài liệu của đạo diễn Nguyễn Thước nhân 20 năm ngày mất của Lưu Quang Vũ - Xuân Quỳnh, "tuyên ngôn" về thơ vừa giản dị vừa sâu sắc ấy của Lưu Quang Vũ cũng là "lối" để bạn đọc đến với hồn thơ của ông.

Một hồn thơ mà như nhà thơ, nhà phê bình Vũ Quần Phương đã nói: "Dù vui hay buồn, tin cậy hay hoang mang... bao giờ anh cũng đắm đuối". Đắm đuối cũng là nét đặc sắc, xâu chuỗi những chặng đường thơ Lưu Quang Vũ, tạo nên sức hấp dẫn cho "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" (NXB Hội Nhà văn và Nhã Nam ấn hành). Các nhà phê bình nhận định trong buổi ra mắt tập thơ này mới đây tại Trung tâm Văn hóa Pháp: Đọc "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" cũng như nhìn ngắm một khu rừng ở những thời điểm khác nhau, nếu như "Hương cây" (phần I) là lộc non, chồi biếc, là ánh sáng rạng rỡ của tuổi trẻ, niềm tin, thì từ "Viết cho em từ cửa biển" (phần II), "Đất nước đàn bầu" (phần III), rồi "Mắt của trời xanh" (Phần IV) và "Những đám mây ban sớm" (phần V), rừng thơ ấy đã qua những mùa thay lá và người thơ thì trải qua những năm tháng với đầy đủ những tầng bậc cảm xúc khác nhau từ cô đơn cho tới tuyệt vọng. Nhưng đúng là dù ở cung bậc cảm xúc nào, thơ Lưu Quang Vũ vẫn giản dị, đắm say.

Với người đọc đã từng yêu thơ ông, thì đọc tuyển tập với những thi phẩm xếp theo trình tự thời gian là một cách trải nghiệm cùng Lưu Quang Vũ về tình yêu, cuộc sống, đất nước. Bên cạnh 100 bài thơ, tuyển tập này còn giới thiệu phần thủ bút của Lưu Quang Vũ trích trong tập "Cuốn sách xếp lầm trang".

Với sự hỗ trợ tư liệu của gia đình, sự tuyển chọn, sắp xếp công phu, cộng với phần minh họa của Nguyễn Thị Hiền và Đặng Xuân Hòa, "Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" thực sự làm người đọc đắm say hơn với một hồn thơ say đắm; đồng thời góp phần đánh giá sâu sắc hơn những đóng góp của ông trên bình diện thơ ca.

Ước chi được hóa thành ngọn gió Để được ôm trọn vẹn nước non này Để thổi ấm những đỉnh đèo buốt giá Để mát rượi những mái nhà nắng lửa Để luôn luôn được trở lại với đời... Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi...

("Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi" -Lưu Quang Vũ).

Thi Thi (Báo Hà Nội mới)

250 trang, gồm 100 bài, được xem là tập thơ Lưu Quang Vũ (1948 – 1988) đầy đủ nhất vừa được xuất bản.

Đây là một nỗ lực từ phía gia đình nhà thơ lẫn đơn vị làm sách nhằm cung cấp cho độc giả cái nhìn khá toàn diện về di sản thi ca của nhà thơ, kịch tác gia tài năng đoản mệnh này. Thơ Lưu Quang Vũ không chỉ bày tỏ cảm xúc, tình yêu mà còn là những khắc khoải chữ nghĩa nơi một người viết cô đơn và tự vấn trong quang cảnh đời sống xã hội đầy phức tạp: “Người ta không thể sống bằng niềm tin đẹp/ Bằng áp phích trên tường, bằng những lời đanh thép/ Phải mang cho mọi người áo mặc cơm ăn/ Phải có nhà trường cửa sổ trời xanh”.

Toạ đàm về cuốn sách này sẽ diễn ra lúc 18 giờ chiều nay (17.5) tại trung tâm Văn hoá Pháp tại Hà Nội – L’espace do MC Phạm Xuân Nguyên dẫn chương trình với các diễn giả: nhà nghiên cứu, phê bình văn học Lưu Khánh Thơ, nhà thơ Anh Ngọc, Vũ Quần Phương.

Theo Sài Gòn tiếp thị

Ðừng ghen tuông, dù luôn khát khao tuyệt đối, và thường trực ghen tuông, vì tất thảy sẽ là "người đàn bà không có tên", nhưng như khí trời để thở, như tình yêu để yêu, như thơ để sống...

Nhiều bài thơ của Vũ có sức ám ảnh như những bài về chiến tranh. Nhưng những bài về tình yêu hay chính là về tâm hồn, một thứ "tâm hồn dằn vặt cuộc đời", như con ong tha thẩn vẫn ấp ủ niềm tin khi bay tìm hương nhụy đã mất, có lẽ mới thật là Vũ của tuổi trẻ, của tuổi mười bảy: Thành phố ngày anh mười bảy tuổi/Viển vông, cay đắng, u buồn.

Ở thành phố đó, Vũ là gã trai lang bạt những đêm lộng gió, mơ về những con tàu, những hải cảng, những bài hát trong các cuốn phim cũ, dằn vặt về một khao khát chưa yên, như quả chuông đập giữa hồi chuông vô tận của trời xanh, hồi hộp, bồn chồn sống.

Tất cả hình ảnh, giọng điệu... làm thành cái không gian mà rất ít nhà thơ làm được - điều mà thơ Vũ tạo ra được một cách tự nhiên: cái khí quyển tinh thần vừa hiện hữu như trang sách chạm tay vào được, mà lại hoang tưởng như những điều bí mật gợi ra trong trang sách đó.

Nhưng tôi không tin người yêu thơ Vũ có thể trả lời câu hỏi: vì sao yêu thơ Vũ? Nếu nói đến cách tạo dựng hình ảnh siêu thực thì sự siêu thực của Vũ không thật quái lạ. Nói cái mới về ngôn ngữ, cảm xúc... hình như đều không phải.

Mọi thứ phân tích dường như là vô nghĩa. Có điều đọc thơ Vũ, người ta có lẽ đã để xảy ra nơi tâm hồn mình sự nhập thân hay sự tự đồng nhất kỳ lạ - dù người đọc là nữ hay nam, là kẻ cô đơn hay có xung quanh bao niềm vui bè bạn - điều chỉ có khi người làm thơ đã viết như trút bỏ mình nơi đó.

Hay Vũ đã "giết" người bằng những từ gây nguy hiểm mà cũng là những từ làm nên sức mạnh của tuổi trẻ, vì nó luôn tìm đến sự sâu thẳm, tận cùng, tuyệt đối, mà không bị màu mè, làm dáng, lão hóa hay sến rớt khi Vũ dùng: bàng hoàng, tận cùng, dằn vặt, bơ vơ, cô đơn, bồn chồn ước ao...

Thơ Vũ và Vũ trẻ, thật sự, ở sự khao khát cái tuyệt đối và sự thất vọng quá sâu đó, nhưng không bao giờ mòn mỏi.

Nắp đàn khóa sợi dây vẫn hát Bao giờ ngâu nở hoa...

Trong thơ, Vũ không phải là Lưu Quang Vũ, Vũ là một nhân vật. Con người buồn bã, mơ mộng, sâu thẳm và lại rất mực ngây thơ ấy đã trở thành tình yêu của nhiều người trẻ, ở cái độ trẻ nhất của đời họ.

Tuyển thơ Gió và tình yêu thổi trên đất nước tôi (Nhã Nam và NXB Hội Nhà Văn) vừa ra mắt có lẽ đã làm sống dậy trong lòng người yêu thơ cái thời tuổi trẻ đã/đang qua của họ.

Sự dày dặn của nó, những tranh minh họa của Nguyễn Thị Hiền, Ðặng Xuân Hòa cùng thủ bút của tác giả là một món quà cảm động với người đọc thơ.

Nhưng tôi chưa tin có người nào viết được về thơ Vũ mà không giết đi thơ Vũ, hay làm một việc thừa.